İş Dünyası

Kendi işinizi kurarak finansal özgürlüğe ulaşmanın yolları

Modern dünyada, finansal özgürlük kavramı giderek daha fazla önem kazanmaktadır. Eskiden yalnızca bir hayal olarak görülen, maddi kaygılardan bağımsız bir yaşam sürme düşüncesi, günümüzde birçok insan için ulaşılması mümkün bir hedef haline gelmektedir. Ancak bu hedefe ulaşmanın yolları çeşitlilik göstermekte ve her bireyin koşullarına, yeteneklerine ve risk toleransına bağlı olarak farklı stratejiler gerektirmektedir. Bu bağlamda, kendi işinizi kurmak, finansal özgürlüğe giden en güçlü ve etkili yollardan biri olarak öne çıkmaktadır. İşinizin patronu olmak, sadece gelir elde etmenin ötesinde, zamanınızın, enerjinizin ve yaratıcılığınızın kontrolünü ele geçirmenizi sağlar. Bu, hem maddi hem de manevi anlamda büyük bir özgürlük demektir.

İstatistikler, kendi işini kuranların önemli bir bölümünün finansal başarı elde ettiğini göstermektedir. Örneğin, [Referanslı bir istatistiğe ihtiyaç var – örneğin, belirli bir ülkedeki girişimcilerin başarı oranı]. Ancak, bu başarı hikâyelerinin arkasında yatan özveri, çalışma disiplini ve stratejik planlama gibi faktörleri de göz ardı etmemek gerekmektedir. Kendi işinizi kurmak, kolay bir yol değildir; aksine, zorlu bir süreçtir. Başarısızlık riskini göze almayı, sürekli öğrenmeyi ve uyum sağlamayı gerektirir. Bu nedenle, planlı ve bilinçli bir şekilde ilerlemek, girişimin başarısı için hayati önem taşımaktadır.

Bu yazıda, kendi işinizi kurarak finansal özgürlüğe nasıl ulaşabileceğinizi detaylı bir şekilde ele alacağız. İş fikri geliştirme süreçlerinden, iş planı hazırlama stratejilerine, pazar araştırmasının önemine ve finansal yönetim tekniklerine kadar geniş bir yelpazede konuya değineceğiz. Ayrıca, karşılaşabileceğiniz zorlukları ve bunların üstesinden nasıl gelebileceğinizi, olası riskleri ve bunları azaltma yöntemlerini, işinizi büyütme stratejilerini ve nihayetinde finansal özgürlüğe ulaşmak için izleyebileceğiniz adımları açıklayacağız. Başarılı girişimcilerin gerçek yaşam öykülerinden örnekler vererek, teorik bilgileri pratikle harmanlayacak ve size yol gösterici bilgiler sunacağız. Örneğin, [Başarılı bir girişimcinin adı ve kısa öyküsü] gibi başarı hikâyeleri, size motivasyon sağlayacak ve hedeflerinize ulaşmanız için ilham verecektir. Bu yazının sonunda, kendi işinizi kurarak finansal özgürlüğe giden yolda daha emin adımlar atabileceksiniz.

Kısacası, bu yazı, girişimciliğin sadece bir iş kurmaktan ibaret olmadığını, aynı zamanda özgürlük, bağımsızlık ve finansal güvence sağlayan kapsamlı bir yolculuk olduğunu vurgulamaktadır. İşte bu yolculuğa çıkmaya hazır mısınız? O halde, başlayalım.

İş Fikri Geliştirme

Kendi işinizi kurarak finansal özgürlüğe ulaşmak cazip bir hedef olsa da, yolculuğun en önemli basamağı fikir geliştirme aşamasıdır. Bu aşamada, sadece karlı bir iş fikri bulmak değil, aynı zamanda pazarın ihtiyaçlarına ve kendi yeteneklerinize uygun bir fikir bulmak da kritik öneme sahiptir. Rastgele bir fikre başlamak yerine, sistematik bir yaklaşım izleyerek başarı şansınızı artırabilirsiniz.

Pazar araştırması yaparak başlamanız oldukça önemlidir. Hangi ürün veya hizmetlere talep var? Rakipleriniz kimler ve ne yapıyorlar? Bu soruların cevaplarını bulmak için, sektör raporlarını inceleyebilir, online araştırmalar yapabilir ve hatta potansiyel müşterilerle görüşmeler gerçekleştirebilirsiniz. Örneğin, son yıllarda e-ticaret sektöründe yaşanan patlama, online satışa dayalı iş fikirlerinin önemini göstermektedir. Statista’nın verilerine göre, 2023 yılında dünya çapında e-ticaret satışlarının [buraya Statista’dan alınacak ilgili istatistik eklenmeli] olması bekleniyor. Bu, online iş fikirleri için büyük bir fırsat sunmaktadır.

Kendi yetenek ve ilgi alanlarınızı göz önünde bulundurmak da iş fikri geliştirme sürecinde oldukça önemlidir. Sevmediğiniz bir işte başarılı olmak oldukça zordur. Tutkuyla bağlı olduğunuz bir alanda iş kurmak, hem motivasyonunuzu yüksek tutar hem de daha fazla çaba sarf etmenizi sağlar. Örneğin, eğer mükemmel bir aşçıysanız ve insanlarla etkileşim kurmaktan keyif alıyorsanız, bir yemek kamyonu veya catering hizmeti sunmayı düşünebilirsiniz. Eğer yazılım konusunda yetenekliyseniz, freelance yazılım geliştirme veya kendi yazılımınızı geliştirmeyi düşünebilirsiniz.

Fikir üretme tekniklerini kullanarak, daha geniş bir yelpazede iş fikri oluşturabilirsiniz. Beyin fırtınası, zihin haritalama ve SWOT analizi gibi teknikler, mevcut fikirleri geliştirmek ve yeni fikirler üretmek için kullanılabilir. Problem çözme odaklı bir yaklaşım da etkili olabilir. Hangi sorunları çözebilecek bir ürün veya hizmet geliştirebilirsiniz? Örneğin, çevrimiçi randevu sistemlerinin gelişimi, insanların zamanlarını daha verimli kullanmalarına yardımcı olan bir problemi çözdü.

Son olarak, gerçekçi hedefler belirlemek ve iş planı hazırlamak önemlidir. İşinizin maliyetlerini, gelirlerini ve karlılığını analiz etmek, uzun vadeli başarınız için kritiktir. Bir iş planı, işinizi nasıl yöneteceğinizi, pazarlama stratejinizi ve finansal projeksiyonlarınızı açıkça belirlemenize yardımcı olacaktır. Unutmayın ki, sürekli öğrenme ve uyum sağlama, değişen pazar koşullarında başarılı olmanın anahtarlarından biridir. Esneklik ve yeniliğe açıklık, işinizin uzun ömürlü olmasını sağlayacaktır.

Kendi İşinizi Kurarak Finansal Özgürlüğe Ulaşmanın Yolları

Finansal Planlama ve Yatırım

Kendi işinizi kurmak, finansal özgürlüğe ulaşmanın heyecan verici ve potansiyel olarak oldukça karlı bir yoludur. Ancak, bu yolculukta başarıya ulaşmak, sağlam bir finansal planlama ve akıllı yatırım stratejileri gerektirir. İş kurmadan önce, kapsamlı bir finansal planlama yapmanız, olası riskleri değerlendirmeniz ve uzun vadeli hedeflerinizi belirlemeniz kritik öneme sahiptir.

Öncelikle, gerçekçi bir iş planı oluşturmanız gerekmektedir. Bu plan, işinizin maliyetlerini (başlangıç sermayesi, kira, malzemeler, pazarlama vb.), gelir projeksiyonlarınızı ve karlılık hedeflerinizi detaylı bir şekilde ortaya koymalıdır. İşinizin büyüme potansiyelini ve olası risklerini analiz ederek, farklı senaryolar için finansal projeksiyonlar oluşturun. Örneğin, %10 pazar payı elde etmeyi hedefliyorsanız, bu hedefe ulaşmak için ne kadar sermayeye ihtiyaç duyacağınızı ve bu sermayeyi nasıl sağlayacağınızı belirlemelisiniz. Birçok girişimin ilk yılında başarısız olmasının en büyük nedenlerinden biri, yetersiz finansal planlama ve sermaye yönetimidir. ABD’deki Küçük İşletme İdaresi’nin (SBA) verilerine göre, küçük işletmelerin %20’si ilk iki yıl içinde kapanıyor, bu da yetersiz finansal planlamanın ciddi sonuçlarını gösteriyor.

Finansman kaynaklarını belirlemek bir diğer önemli adımdır. Kendi birikimlerinizin yanı sıra, küçük işletme kredileri, yatırımcılar ve hibe programları gibi seçenekleri değerlendirmelisiniz. Her bir finansman seçeneğinin avantaj ve dezavantajlarını dikkatlice analiz etmek ve size en uygun olanı seçmek önemlidir. Örneğin, bir banka kredisi düşük faiz oranları sunabilir ancak yüksek güvence teminatı isteyebilir. Melek yatırımcılar ise yüksek büyüme potansiyeli olan işletmelere yatırım yapmayı tercih ederler ve genellikle işletmenizde bir pay alma karşılığında sermaye sağlarlar. Bu aşamada, finansal danışman desteği almak, doğru kararlar vermenize yardımcı olabilir.

İşinizin kurulmasından sonra da maliyetleri kontrol altında tutmak ve karlılığı artırmak için sürekli yatırım yapmanız gerekecektir. Pazarlama stratejilerine yatırım yapmak, yeni müşteriler kazanmanıza ve işletmenizin büyümesine yardımcı olacaktır. Ayrıca, teknolojiye ve işletme yazılımlarına yatırım yapmak, verimliliği artırabilir ve maliyetleri azaltabilir. Personel eğitimine ve gelişimine yatırım yapmak da uzun vadede işletmenizin başarısı için kritik öneme sahiptir. Örneğin, etkili bir dijital pazarlama kampanyasına yatırım yapmak, geleneksel yöntemlere göre daha düşük maliyetlerle daha geniş bir müşteri kitlesine ulaşmanıza olanak tanır.

Sonuç olarak, kendi işinizi kurarak finansal özgürlüğe ulaşmak, dikkatli finansal planlama, akıllı yatırım stratejileri ve sürekli çaba gerektiren uzun bir süreçtir. Riskleri değerlendirmek, hedeflerinizi belirlemek ve doğru kaynakları kullanarak, bu hedefe ulaşma şansınızı önemli ölçüde artırabilirsiniz. Unutmayın ki, başarılı bir işletme kurmak sadece iyi bir fikirden ibaret değildir; aynı zamanda sağlam bir finansal temelin üzerine kurulmuş, sürekli gelişen ve değişen pazara uyum sağlayabilen bir yapı gerektirir.

Kendi İşinizi Kurarak Finansal Özgürlüğe Ulaşmanın Yolları

İşletme Kurulumu ve Yönetimi

Kendi işinizi kurmak, finansal özgürlüğe giden yolda önemli bir adımdır. Ancak, bu yolculukta başarılı olmak için sadece iyi bir iş fikrine sahip olmak yeterli değildir. İşletme kurulumu ve yönetimi, dikkatli planlama, sürekli çaba ve doğru stratejilerin uygulanmasını gerektiren karmaşık bir süreçtir. Bu süreç, başarılı bir işletme oluşturmak ve sürdürmek için kritik öneme sahiptir.

Öncelikle, başarılı bir işletme için sağlam bir iş planı esastır. İş planınız, iş fikrinizi, hedef kitlenizi, pazar analizinizi, mali projeksiyonlarınızı ve pazarlama stratejinizi detaylı bir şekilde açıklamalıdır. İyi hazırlanmış bir iş planı, işletmenizin yönünü belirler ve yatırımcıları cezbetmek için de hayati önem taşır. Birçok girişimin başarısız olmasının nedenlerinden biri, eksik veya yetersiz bir iş planıdır. ABD Küçük İşletme İdaresi’nin (SBA) verilerine göre, işletmelerin %80’i ilk beş yıl içinde kapanmaktadır ve bunun önemli bir nedeni de yetersiz planlamadır.

İşletme yapısını seçmek de önemli bir karardır. Tek kişilik işletme, ortaklık, limited şirket veya anonim şirket gibi farklı seçenekler mevcuttur. Her birinin vergi yükümlülükleri, sorumluluk seviyeleri ve yönetim yapısı farklıdır. İşinizin büyüklüğü, risk toleransınız ve gelecek planlarınız işletme yapısı seçiminde belirleyici faktörlerdir. Örneğin, sınırlı sorumluluk şirketi (LTD), iş sahibinin kişisel varlıklarını iş borçlarından koruma avantajı sunar.

Finansman, işletmenin hayatta kalması için olmazsa olmazdır. Kendi sermayeniz, banka kredileri, yatırımcılar ve devlet destekleri gibi çeşitli finansman kaynaklarını değerlendirmeniz gerekebilir. Finansman kaynaklarını doğru bir şekilde yönetmek ve nakit akışını kontrol altında tutmak, işletmenin uzun vadeli sürdürülebilirliği için gereklidir. Başarılı işletmeler, gelirlerini ve giderlerini dikkatlice takip ederek mali durumlarını sürekli olarak izlerler.

Pazarlama ve satış stratejileri, ürün veya hizmetlerinizi hedef kitlenize ulaştırmanız için önemlidir. Dijital pazarlama, sosyal medya pazarlaması, içerik pazarlaması ve e-posta pazarlaması gibi çeşitli yöntemleri kullanarak potansiyel müşterilerle etkileşim kurabilirsiniz. Müşteri ilişkileri yönetimi (CRM), müşteri memnuniyetini artırmak ve sadakati sağlamak için önemlidir. Müşteri geri bildirimlerini dinlemek ve işletmenizi geliştirmek için kullanmak da başarının anahtarıdır.

Son olarak, işletmenizi sürekli olarak izlemek ve geliştirmek önemlidir. Performansınızı düzenli olarak değerlendirmeli, yeni pazar fırsatlarını takip etmeli ve rekabetçi kalmak için stratejilerinizi güncellemelisiniz. Esneklik ve adaptasyon yeteneği, değişen pazar koşullarına uyum sağlamanıza ve işletmenizin uzun vadeli başarısını garantilemenize yardımcı olacaktır. Sürekli öğrenme ve gelişme, iş dünyasında hayatta kalmak ve başarılı olmak için olmazsa olmazdır.

Kendi İşinizi Kurarak Finansal Özgürlüğe Ulaşmanın Yolları

Pazarlama ve Müşteri Kazanımı

Kendi işinizi kurmak, finansal özgürlüğe giden yolda önemli bir adımdır. Ancak, harika bir ürün veya hizmetiniz olsa bile, onu doğru şekilde pazarlamaz ve müşteri kazanmazsanız, başarıya ulaşmanız zor olacaktır. Pazarlama ve müşteri kazanımı, işinizin hayatta kalması ve büyümesi için olmazsa olmaz iki unsurdur. Bu bölümde, kendi işiniz için etkili pazarlama stratejileri geliştirmenize yardımcı olacak bazı önemli noktaları ele alacağız.

İlk adım, hedef kitlenizi belirlemektir. Kimin ürün veya hizmetinizden faydalanabileceğini, ihtiyaçlarını ve isteklerini derinlemesine anlamanız gerekir. Bu, doğru pazarlama mesajını oluşturmanız ve doğru kanallarda görünür olmanız için kritik öneme sahiptir. Örneğin, lüks bir el çantası satıyorsanız, hedef kitleniz orta gelirli bireyler değil, yüksek gelirli, moda bilincine sahip kadınlar olacaktır. Bu hedef kitleyi belirledikten sonra, onlara ulaşabileceğiniz en etkili kanalları belirlemelisiniz.

Dijital pazarlama günümüzde işletmeler için vazgeçilmezdir. Sosyal medya pazarlaması, arama motoru optimizasyonu (SEO) ve e-posta pazarlaması gibi stratejiler, potansiyel müşterilere ulaşmanın ve markanızın bilinirliğini artırmanın etkili yollarıdır. HubSpot’un 2023 verilerine göre, sosyal medya pazarlaması, işletmelerin %73’ü tarafından en etkili pazarlama yöntemi olarak değerlendirilmektedir. Ancak, sadece sosyal medyada aktif olmak yeterli değildir. Hedef kitlenizin hangi platformlarda aktif olduğunu belirlemek ve içeriklerinizi bu platformlara göre uyarlamak önemlidir.

İçerik pazarlaması da müşteri kazanımında önemli bir rol oynar. Blog yazıları, infografikler, videolar ve e-kitaplar gibi değerli içerikler üreterek, hedef kitlenizin sorunlarına çözüm sunabilir ve onların güvenini kazanabilirsiniz. Bu içerikler, aynı zamanda SEO stratejinizin bir parçası olarak, arama motorlarında daha yüksek sıralamalarda yer almanızı sağlayacaktır. Unutmayın ki, değerli içerik üretmek, sadece ürün veya hizmetinizi satmaya çalışmaktan çok daha etkilidir.

Müşteri ilişkileri yönetimi (CRM) de göz ardı edilmemelidir. Müşterilerinizle güçlü ilişkiler kurmak, sadakati artırır ve tekrarlayan satışları sağlar. Müşterilerinizle düzenli iletişim kurmak, geri bildirimlerini almak ve sorunlarını çözmek, uzun vadeli başarı için kritik öneme sahiptir. Birçok CRM yazılımı mevcuttur ve işletmenizin büyüklüğüne ve ihtiyaçlarına uygun birini seçebilirsiniz.

Sonuç olarak, pazarlama ve müşteri kazanımı, kendi işinizi kurduktan sonra finansal özgürlüğe ulaşmak için en önemli adımlardan biridir. Hedef kitlenizi belirlemek, doğru pazarlama kanallarını kullanmak, değerli içerik üretmek ve müşteri ilişkilerine önem vermek, işinizin büyümesi ve başarısı için gereklidir. Bu stratejileri uygulamak, işletmenizin hedeflerine ulaşması ve finansal özgürlüğünüzü sağlamanızda size yardımcı olacaktır.

Kendi İşinizi Kurarak Finansal Özgürlüğe Ulaşmanın Yolları

Risk Yönetimi ve Sürdürülebilirlik

Kendi işinizi kurmak, finansal özgürlüğe ulaşmanın heyecan verici bir yoludur, ancak aynı zamanda önemli riskler içerir. Başarıya ulaşmak için, işletmenizin uzun vadeli sürdürülebilirliğini sağlamak amacıyla titiz bir risk yönetimi stratejisi uygulamanız şarttır. İstatistiklere göre, yeni işletmelerin %20’si ilk yıl içinde kapanırken, %50’si beş yıl içinde kapanmaktadır. Bu istatistikler, kapsamlı bir risk yönetimi planının önemini vurgular.

Finansal riskler en yaygın karşılaştığınız risklerden biridir. İşletmeniz beklenmedik bir şekilde düşük gelir elde edebilir veya beklenmedik yüksek giderlerle karşılaşabilir. Bu riskleri azaltmak için, detaylı bir iş planı oluşturmanız ve olası senaryolar için acil durum fonu oluşturmanız önemlidir. Örneğin, üç ila altı aylık işletme giderlerinizi karşılayabilecek bir fon, beklenmedik durumlar karşısında işletmenizin ayakta kalmasına yardımcı olabilir. Ayrıca, finansal projeksiyonlar yaparak olası gelir ve giderleri tahmin edebilir, olası finansal sıkıntıları önceden tespit edebilirsiniz.

Pazar riskleri de göz ardı edilmemelidir. Rekabet, tüketici tercihlerindeki değişiklikler ve ekonomik durgunluklar işletmenizi olumsuz etkileyebilir. Bu riskleri azaltmak için, hedef kitlenizi detaylı bir şekilde analiz etmeli ve pazar araştırması yapmalısınız. Ayrıca, diversifikasyon stratejileri geliştirerek farklı ürün veya hizmetler sunabilir, tek bir pazara bağımlılığınızı azaltabilirsiniz. Örneğin, sadece çevrimiçi satışa değil, aynı zamanda fiziksel bir mağaza açarak satış kanallarınızı çeşitlendirebilirsiniz.

Operasyonel riskler, işletmenin günlük operasyonlarında ortaya çıkan riskleri kapsar. Bu riskler, tedarik zincirindeki aksaklıklar, ekipman arızaları veya çalışan kayıplarını içerebilir. Bu riskleri yönetmek için, güvenilir tedarikçiler ile çalışmalı, düzenli bakım yapmalı ve çalışanlarınızı eğitmeli ve motive etmelisiniz. Ayrıca, olası aksaklıklar için yedek planlar oluşturmanız da önemlidir.

Sürdürülebilirlik, uzun vadeli başarının temel taşlarından biridir. Çevresel, sosyal ve yönetişim (ESG) faktörlerini dikkate alarak işletmenizi sürdürülebilir bir şekilde yönetmeniz gerekir. Örneğin, enerji verimliliğini artırarak, geri dönüşüm programları uygulayarak veya etik iş uygulamaları benimseyerek çevresel sürdürülebilirliğe katkıda bulunabilirsiniz. Sosyal sürdürülebilirlik ise çalışanlarınızın refahını, toplulukla olan ilişkilerinizi ve etik iş uygulamalarınızı kapsar. Yönetişim sürdürülebilirliği ise şeffaflık, hesap verebilirlik ve iyi kurumsal yönetim uygulamalarını içerir.

Sonuç olarak, kendi işinizi kurarak finansal özgürlüğe ulaşmak, risk yönetimi ve sürdürülebilirlik stratejilerinin dikkatlice planlanması ve uygulanmasını gerektirir. Detaylı bir iş planı, acil durum fonları, pazar araştırması, diversifikasyon, operasyonel risk yönetimi ve sürdürülebilirlik uygulamaları, işletmenizin uzun vadeli başarısı için kritik öneme sahiptir.

Bu raporda, kendi işinizi kurarak finansal özgürlüğe ulaşmanın yolları ayrıntılı bir şekilde incelendi. Araştırmamız, başarılı bir girişimin temellerinin pazar araştırması, iş planlaması, finansal yönetim ve sürekli öğrenme olduğunu göstermiştir. Başarılı girişimciler, yaratıcı fikirlerini piyasa ihtiyaçlarıyla birleştirerek, risk yönetimi stratejileri geliştirerek ve esneklik göstererek öne çıkmışlardır. Hedef kitlenin doğru belirlenmesi ve pazarlama stratejilerinin etkili bir şekilde uygulanması, işletmenin büyümesi ve karlılığının artırılmasında kritik öneme sahiptir.

İş kurma sürecinin zorluklarla dolu olduğu gerçeği göz ardı edilemez. Sermaye temini, rekabet ve belirsizlik gibi faktörler, girişimcilerin karşılaşabileceği önemli engellerdir. Ancak, azim, çalışkanlık ve uyum sağlama yeteneği, bu zorlukların üstesinden gelmede kilit rol oynar. Başarılı girişimcilerin ortak özelliği, zorluklara karşı direnç göstermeleri ve sürekli olarak kendilerini geliştirmeleridir. Mentorluk ve ağ kurma gibi stratejiler, bu süreçte girişimcilere büyük destek sağlar.

Geleceğe baktığımızda, teknolojinin iş kurma ve finansal özgürlüğe ulaşma sürecinde giderek daha önemli bir rol oynayacağını öngörüyoruz. Yapay zeka, dijital pazarlama ve e-ticaret gibi alanlardaki gelişmeler, girişimcilere yeni fırsatlar sunacak ve iş modellerini dönüştürecektir. Sürdürülebilirlik ve sosyal sorumluluk da gelecekte işletmelerin başarısı için giderek daha önemli kriterler haline gelecektir. Uzaktan çalışma trendinin devam etmesiyle birlikte, coğrafi kısıtlamaların ortadan kalkması ve daha geniş bir müşteri havuzuna ulaşılmasına olanak tanıyacaktır.

Sonuç olarak, kendi işinizi kurmak finansal özgürlüğe ulaşmanın etkili bir yolu olabilir, ancak bu yolculuk planlama, azim, adapte olma ve sürekli öğrenmeyi gerektirir. Gelecekteki girişimcilerin, teknolojik gelişmeleri takip etmeleri, trendleri analiz etmeleri ve değişen piyasa koşullarına uyum sağlamaları büyük önem taşıyacaktır. Başarı, hazırlık, stratejik düşünme ve sürekli gelişim ile elde edilebilir.

ÖNERİLER

İş Dünyası

Bitcoin ile Ödeme Almak: İşletmeler İçin Rehber

Dijital para birimlerinin yükselişi, özellikle de Bitcoin‘in, ödeme yöntemleri dünyasını derinden etkiledi. Eskiden sadece teknoloji meraklılarının ilgi alanına giren bu
İş Dünyası

Girişimcilik ve Yatırım Yapmanın Farkları

Günümüzün rekabetçi ekonomik ortamında, girişimcilik ve yatırım, zenginlik yaratma ve ekonomik büyümeyi teşvik etme yolları olarak giderek daha fazla öne