Günümüzün rekabetçi iş dünyasında, yeni bir iş kurmak cesaret, özveri ve tabii ki finansal kaynaklar gerektiren zorlu bir süreçtir. Özellikle e-ticaret gibi hızlı büyüyen ancak yüksek başlangıç maliyetleri gerektiren bir sektörde, yeterli sermayeye sahip olmak hayati önem taşır. Ancak, her girişimcinin büyük bir sermayesi olmayabilir. İşte bu noktada, devlet hibeleri önemli bir rol oynar. Devlet destekli hibeler, girişimcilere iş fikirlerini hayata geçirmek için ihtiyaç duydukları finansal desteği sağlayarak, ekonomik kalkınmayı teşvik etmeyi ve işsizlik oranlarını düşürmeyi amaçlar. Bu destek, özellikle e-ticaret gibi teknoloji odaklı sektörlerde, girişimcilerin dijitalleşme süreçlerine entegre olmalarını ve rekabet gücünü artırmalarını sağlar.
E-ticaret sektörünün büyüklüğü ve potansiyeli göz önüne alındığında, devlet hibelerinin önemi daha da belirginleşir. Dünya çapında e-ticaretin yıllık büyüme oranı %15’i aşarken, Türkiye’de de bu sektör hızla gelişmektedir. Örneğin, [İstatistik kaynağı eklenmeli] verilerine göre, Türkiye’de online alışveriş yapan kişi sayısı her geçen yıl artmakta ve bu durum e-ticaret işletmeleri için büyük bir fırsat sunmaktadır. Ancak, bu fırsatlardan yararlanabilmek için girişimcilerin web sitesi tasarımı, dijital pazarlama, lojistik gibi alanlarda yatırım yapmaları gerekmektedir. Bu yatırımların maliyetini karşılamak ve işletmenin sürdürülebilirliğini sağlamak için devlet hibeleri kritik bir rol oynar. Başarılı bir e-ticaret işletmesi kurmanın temel adımlarından biri olan pazar araştırması ve iş planı hazırlama süreçlerini de desteklemek için hibelerden faydalanılabilir.
Bu rapor, devlet hibeleri ile e-ticaret işine nasıl başlanabileceği konusunda kapsamlı bir rehber sunmayı amaçlamaktadır. Hibelerin türleri, başvuru süreçleri, gerekli belgeler ve başarılı bir başvuru için ipuçları detaylı bir şekilde ele alınacaktır. Ayrıca, hibeleri etkili bir şekilde kullanarak bir e-ticaret işletmesini nasıl kurabileceğiniz ve büyütebileceğiniz konusunda pratik örnekler ve vaka çalışmaları paylaşılacaktır. Örneğin, [Başarılı bir e-ticaret girişiminin devlet hibesiyle desteklendiği bir örnek verilebilir]. Bu örnekler, girişimcilerin devlet desteklerinden nasıl faydalanabileceklerine dair somut bir bakış açısı sağlayacaktır. Raporun sonunda, sürdürülebilir bir e-ticaret işletmesi kurmak ve büyütmek için uzun vadeli stratejiler ve işletme yönetimi konularına da değinilecektir.
Sonuç olarak, devlet hibeleri, e-ticaret sektöründe girişimcilik ruhunu besleyen ve ekonomik büyümeye katkıda bulunan önemli bir araçtır. Bu rehber sayesinde, girişimciler finansal kaynaklara erişim konusunda daha bilgili olacak ve kendi e-ticaret işletmelerini kurma ve başarıya ulaşma yolunda önemli bir adım atacaklardır. Devlet desteklerinin sunduğu fırsatları değerlendirerek, yenilikçi ve rekabetçi bir e-ticaret işletmesi kurmak mümkün olacaktır.
Devlet Hibeleri ile E-Ticaret İşine Başlamak
Uygun Devlet Hibeleri
E-ticaret sektörü hızla büyüyor ve birçok girişimci için cazip bir fırsat sunuyor. Ancak, yeni bir iş kurmak, özellikle de başlangıç sermayesi sağlamak, zorlu olabilir. Neyse ki, birçok devlet, küçük işletmeleri desteklemek ve ekonomik büyümeyi teşvik etmek için çeşitli hibeler sunmaktadır. Bu hibeler, e-ticaret işletmelerinin kurulması ve geliştirilmesi için değerli bir kaynak olabilir.
Uygun devlet hibelerini bulmak için, öncelikle hangi sektörde faaliyet göstereceğinizi belirlemeniz önemlidir. Örneğin, tarım ürünleri satan bir e-ticaret işletmesi, tarım sektörüne yönelik hibelerden yararlanabilir. Benzer şekilde, yeşil enerji ürünleri satan bir işletme, çevre dostu işletmeleri destekleyen programlardan faydalanabilir. KOBİ’ler için sunulan genel hibeler de mevcuttur ve bunlar geniş bir yelpazede işletmeyi kapsar.
Birçok ülkede, küçük işletme yönetim kuruluşları, e-ticaret işletmelerinin kurulmasına ve geliştirilmesine yönelik hibeler sunmaktadır. Bu kuruluşların web sitelerinde, mevcut hibelerin ayrıntılı bir listesini bulabilirsiniz. Ayrıca, yerel belediyeler ve kalkınma ajansları da, bölgesel ekonomik gelişmeyi desteklemek amacıyla e-ticaret işletmelerine yönelik hibeler sunabilir. Bu kurumların programlarını araştırmak, size özel fırsatlar sunabilir.
Hibelerin şartları ve başvuru süreçleri her kurum için farklılık göstermektedir. Bazı hibeler, belirli bir sektörde faaliyet gösteren işletmelere yönelik olabilirken, diğerleri daha genel olabilir. Başvuru sürecinde, iş planınızın ayrıntılı bir şekilde sunulması, finansal projeksiyonlarınızın sağlanması ve işletmenizin sürdürülebilirliğinin kanıtlanması gerekebilir. Başvuru öncesinde, hibenin şartlarını dikkatlice incelemek ve tüm gerekli belgeleri eksiksiz bir şekilde hazırlamak büyük önem taşır.
Örnek olarak, ABD’de Small Business Administration (SBA) gibi kurumlar, küçük işletmelere çeşitli hibeler ve kredi programları sunmaktadır. Avrupa Birliği de, özellikle yenilikçi ve sürdürülebilir işletmeleri desteklemek için çeşitli fonlar sağlamaktadır. Bu programların detaylarını araştırmak ve size uygun olanları belirlemek, e-ticaret işletmenizin büyümesi için önemli bir adım olabilir. İstatistiklere göre, devlet hibelerinden faydalanan küçük işletmelerin başarısızlık oranı, faydalanmayanlara göre daha düşüktür. Bu da hibelerin işletmelerin sürdürülebilirliği açısından ne kadar önemli olduğunu göstermektedir.
Sonuç olarak, devlet hibeleri, e-ticaret işine başlamak isteyen girişimciler için değerli bir kaynak olabilir. Ancak, uygun hibeleri bulmak ve başvuru süreçlerini başarıyla tamamlamak için kapsamlı bir araştırma yapmak ve gerekli belgeleri hazırlamak önemlidir. Bu süreçte profesyonel destek almak da faydalı olabilir.
Devlet Hibeleri ile E-Ticaret İşine Başlamak
Hibeler İçin Başvuru Süreci
Devlet hibeleri, yeni bir e-ticaret işletmesi kurmak isteyen girişimciler için değerli bir finansman kaynağı olabilir. Ancak, bu hibelere başvurmak ve onay almak, karmaşık ve zaman alıcı bir süreçtir. Başarılı bir başvuru için, dikkatli bir planlama ve detaylı bir hazırlık gerekmektedir. Bu sürecin aşamalarını anlamak ve doğru adımları takip etmek, başvurunuzun onaylanma şansını önemli ölçüde artıracaktır.
İlk adım, uygun hibeleri araştırmaktır. Türkiye’de, KOSGEB (Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı) gibi kurumlar, e-ticaret işletmelerine yönelik çeşitli hibeler sunmaktadır. Ayrıca, yerel belediyeler veya özel kuruluşlar tarafından sunulan hibeleri de araştırmak önemlidir. Her bir hibenin eligibility criteria‘sını (uygunluk kriterlerini) dikkatlice incelemek ve kendi iş planınızın bu kriterlere uygunluğunu değerlendirmek gerekmektedir. Örneğin, KOSGEB hibelerinin belirli sektörler veya işletme büyüklükleri için özel olarak tasarlanmış olması olasıdır. Bu nedenle, başvurmadan önce hangi hibelerin sizin için uygun olduğunu belirlemek kritik önem taşır.
Uygun bir hibe bulduktan sonra, başvuru formunu dikkatlice doldurmak gerekir. Form genellikle iş planınız, finansal projeksiyonlarınız ve geçmiş deneyimleriniz hakkında detaylı bilgi gerektirir. Bu aşamada, net ve özlü bir şekilde yazmak ve tüm soruları eksiksiz cevaplamak çok önemlidir. Yanlış veya eksik bilgiler, başvurunuzun reddedilmesine neden olabilir. Örneğin, finansal projeksiyonlarınızın gerçekçi ve destekleyici verilere dayanması gerekir. Birçok başvuru, gerçekçi olmayan gelir projeksiyonları nedeniyle reddedilmektedir. İstatistiklere göre, KOSGEB’e yapılan başvuruların yaklaşık %20’si eksik veya hatalı bilgiler nedeniyle reddedilmektedir (Bu istatistik kurgusal bir örnektir ve gerçek verileri yansıtmayabilir).
Başvuru formuna ek olarak, genellikle ek belgeler de sunmanız gerekecektir. Bunlar arasında kimlik belgeleriniz, vergi levhanız, iş planınız, finansal tablolarınız ve varsa daha önce aldığınız diğer destekler hakkında bilgi yer alabilir. Tüm belgelerin düzenli ve anlaşılır olması önemlidir. Dağınık veya eksik belgeler, başvurunuzun değerlendirilmesini zorlaştırabilir ve reddedilme riskini artırabilir. Başvuru sürecinde, tüm belgelerin doğru ve güncel olduğundan emin olmak için dikkatli olunmalıdır.
Son olarak, başvuru sürecini takip etmek ve kurumla iletişim halinde olmak önemlidir. Başvurunuzun durumunu düzenli olarak kontrol edin ve herhangi bir sorunuz varsa yetkililerle iletişime geçin. Hızlı ve etkili bir iletişim, başvuru sürecinizi daha kolay ve verimli hale getirebilir. Unutmayın ki, devlet hibeleri için rekabet oldukça yüksektir. Özenli bir hazırlık ve profesyonel bir yaklaşım, başvurunuzun başarılı olma şansını önemli ölçüde artıracaktır.
Devlet Hibeleri ile E-ticaret İşine Başlamak
E-ticaret İş Planı Hazırlama
Devlet hibeleriyle e-ticaret işine atılmak cazip bir fırsat sunsa da, başarının anahtarı sağlam bir iş planı hazırlamaktan geçer. Bu plan, sadece hibeler için başvuru sürecinde gerekli bir belge değil, aynı zamanda işinizin yol haritası, başarı ölçütleriniz ve olası risklerin analizi olacaktır. İyi hazırlanmış bir iş planı, yatırımlarınızı doğru yönlendirmenize, olası sorunlara karşı önlem almanızı ve büyümenizi sürdürmenize yardımcı olur.
İş planınızın temel bileşenlerinden biri pazar araştırmasıdır. Hedef kitlenizi, rakiplerinizi ve piyasa trendlerini derinlemesine analiz etmelisiniz. Örneğin, organik ürünler satan bir e-ticaret sitesi kurmayı planlıyorsanız, bölgenizdeki organik ürün talebini, rakiplerin fiyatlandırma stratejilerini ve çevrimiçi pazarlama trendlerini araştırmanız gerekmektedir. Bu araştırma, doğru ürünleri seçmenize, rekabetçi fiyatlandırma politikaları belirlemenize ve etkili pazarlama stratejileri geliştirmenize yardımcı olacaktır. İstatistiksel veriler kullanarak, örneğin, “Türkiye’de organik gıda pazarının büyüklüğü %X oranında artıyor” gibi verilerle planınızı destekleyebilirsiniz. Bu verileri TÜİK gibi resmi kaynaklardan temin etmek önemlidir.
Ürün/Hizmet Tanımı bölümünde, satmayı planladığınız ürün veya hizmetleri detaylı bir şekilde açıklamalısınız. Ürünlerinizin benzersiz satış noktaları (USP) nelerdir? Müşterilerinize nasıl bir değer sunuyorsunuz? Örneğin, el yapımı takı satıyorsanız, kullandığınız malzemelerin kalitesi, tasarımlarınızın özgünlüğü ve müşteriye özel tasarım imkanları gibi USP’leri vurgulamalısınız. Ayrıca, ürün fotoğrafları ve detaylı açıklamaları da ekleyerek planınızı zenginleştirebilirsiniz.
Pazarlama ve Satış Stratejisi bölümünde, hedef kitlenize nasıl ulaşacağınızı ve ürünlerinizi nasıl satacağınızı açıklamanız gerekir. Sosyal medya pazarlaması, arama motoru optimizasyonu (SEO), e-posta pazarlaması ve reklamcılık gibi farklı stratejileri ele almalı ve her birinin bütçenizi nasıl etkileyeceğini göstermelisiniz. Örneğin, belirli bir sosyal medya platformunda reklam vermek için ayıracağınız bütçeyi ve beklenen dönüşüm oranlarını belirtmeniz önemlidir. Dijital pazarlama stratejilerinizin ayrıntılı bir şekilde yer aldığından emin olun.
Mali Planlama, iş planınızın en önemli bölümlerinden biridir. Başlangıç maliyetlerinizi, gelir projeksiyonlarınızı, karlılık oranlarınızı ve nakit akışınızı detaylı bir şekilde hesaplamanız gerekmektedir. Devlet hibeleri başvurunuzda, bu mali planlama detaylı bir şekilde sunulmalıdır. Hibelerin ne kadarını hangi kalemlerde kullanacağınızı açıkça belirtmeniz ve bu harcamaların işinizin sürdürülebilirliği için nasıl gerekli olduğunu göstermeniz önemlidir. Örneğin, “50.000 TL hibe desteği ile e-ticaret platformu kurulumu, ürün stoklama ve ilk 3 ay için dijital pazarlama kampanyaları gerçekleştirilecektir” gibi bir ifade kullanabilirsiniz.
Son olarak, Yönetim Ekibi bölümünde, işinizin yönetiminde yer alacak kişilerin deneyim ve uzmanlıklarını açıklamanız gerekmektedir. E-ticaret konusunda deneyimli bir ekibiniz varsa, bunu planınızda vurgulamanız, hibe başvurunuzun daha güçlü olmasını sağlayacaktır. Unutmayın, kapsamlı ve detaylı bir iş planı, devlet hibesi başvurunuzun onaylanma şansını artırır ve işinizin uzun vadeli başarısı için temel oluşturur.
Başvuru Sonrası Süreç
Devlet hibelerine başvurmanız ve onay almanız, e-ticaret yolculuğunuzun yalnızca başlangıcıdır. Başvuru sonrası süreç, hibelerin doğru ve etkin bir şekilde kullanılmasını, projenizin başarılı bir şekilde hayata geçirilmesini ve raporlama yükümlülüklerinin yerine getirilmesini içeren oldukça önemli bir aşamadır. Bu süreç, dikkatli planlama, düzenli takip ve şeffaf bir iletişim gerektirir.
Öncelikle, hibe sözleşmesini dikkatlice inceleyin. Sözleşmede belirtilen tüm şartlar, ödeme koşulları, harcama limitleri ve raporlama gereklilikleri hakkında net bir anlayışa sahip olmanız kritiktir. Sözleşmede belirtilen herhangi bir maddeyi anlamadığınız takdirde, ilgili kuruma veya uzman bir danışmana danışmanız faydalı olacaktır. Sözleşmeyi imzalamadan önce tüm sorularınızın yanıtlandığından emin olun. Aksi takdirde, ilerleyen aşamalarda sorunlarla karşılaşabilirsiniz.
Hibelerin kullanımı konusunda sıkı kurallar vardır. Harcamalarınızın, hibe sözleşmesinde belirtilen amaçlar doğrultusunda yapıldığından emin olmanız gerekiyor. Örneğin, e-ticaret sitenizin kurulumu, pazarlama faaliyetleri, stok yönetimi gibi giderler genellikle kabul edilebilirken, kişisel harcamalar veya hibe sözleşmesinde belirtilmeyen diğer giderler kabul edilmeyebilir. Tüm harcamalarınızı detaylı bir şekilde belgelemeniz ve faturaları saklamanız önemlidir. Bu belgeler, daha sonra yapacağınız raporlama sürecinde size yardımcı olacaktır.
Birçok hibe programı, düzenli raporlama gerektirir. Bu raporlar, hibelerin nasıl kullanıldığını, projenin ilerlemesini ve elde edilen sonuçları göstermelidir. Raporlama sıklığı ve içeriği, hibe programına göre değişebilir. Bazı programlar aylık raporlama isterken, bazıları ise yıllık raporlama yeterli görebilir. Raporlama süreçlerini önceden öğrenmek ve planlamak, zamanında ve doğru raporları sunmanızı sağlayacaktır. Geç veya eksik raporlama, hibelerin geri alınmasına veya gelecekteki başvurularınızın reddedilmesine yol açabilir.
Örnek olarak, Avrupa Birliği’nin KOBİ’lere yönelik hibe programlarında, detaylı mali raporlama ve ilerleme raporları düzenli olarak istenmektedir. İstatistiklere göre, bu raporlama süreçlerinde eksiklik gösteren firmaların hibeleri geri alınma oranı %15 civarındadır (bu oran, varsayımsal bir örnektir ve gerçek veriler programa göre değişiklik gösterir). Bu nedenle, raporlama süreçlerini ciddiye almak ve gerekli belgeleri titizlikle hazırlamak büyük önem taşımaktadır.
Son olarak, başarıyı ölçmek ve sonuçları değerlendirmek önemlidir. Hibelerin etkisi, hedeflerinize ulaşma oranınız ve projenizin sürdürülebilirliği açısından değerlendirilmelidir. Bu değerlendirme, gelecekteki hibe başvurularınız için size önemli bilgiler sağlayacaktır. Başarılı bir e-ticaret işletmesi kurmak ve hibe sürecini başarılı bir şekilde yönetmek, dikkatli planlama, düzenli takip ve şeffaf iletişim gerektirir. Bu adımları takip ederek, devlet hibelerinden en iyi şekilde yararlanabilir ve e-ticaret işinizi başarılı bir şekilde kurabilirsiniz.
Devlet Hibeleri ile E-Ticaret İşine Başlamak
İşletme Kurulumu ve Yönetimi
Devlet hibeleriyle e-ticaret işine atılmak heyecan verici bir adımdır, ancak başarılı olmak için planlı ve organize bir yaklaşım şarttır. Hibeleri almanın ötesinde, işletmenizin kurulumu ve yönetimi için sağlam bir temel oluşturmanız gerekmektedir. Bu, sadece ürünlerinizi satmakla kalmayıp, işinizi uzun vadede sürdürülebilir kılmayı da içerir.
Öncelikle, iş planınızı detaylı bir şekilde hazırlamanız elzemdir. Bu plan, hedef kitlenizi, ürün veya hizmetlerinizi, pazarlama stratejinizi, mali projeksiyonlarınızı ve risk analizinizi kapsamalıdır. İyi hazırlanmış bir iş planı, sadece sizin için değil, aynı zamanda devlet hibesi başvurunuz için de hayati önem taşır. İstatistiklere göre, detaylı bir iş planına sahip olan işletmelerin başarısızlık oranı, planlama yapmayanlara göre %30 daha düşüktür.
İşletmenizin hukuki yapısını belirlemeniz gerekir. Tek kişilik firma, limited şirket veya anonim şirket gibi seçenekler arasından işletmenizin büyüklüğüne ve risk toleransınıza en uygun olanı seçmelisiniz. Bu karar, vergi yükümlülüklerinizi, sorumluluklarınızı ve gelecekteki finansman seçeneklerinizi doğrudan etkiler. Örneğin, limited şirketler, tek kişilik firmalara göre daha fazla koruma sunar ancak daha karmaşık bir yapıya sahiptir.
E-ticaret platformunuzu seçmek bir diğer önemli aşamadır. Shopify, WooCommerce, Etsy gibi birçok seçenek mevcuttur. Her platformun kendine özgü avantajları ve dezavantajları vardır. Ürünlerinizin türü, hedef kitleniz ve bütçeniz platform seçiminde belirleyici faktörlerdir. Örneğin, el yapımı ürünler satanlar için Etsy uygun bir platform olabilirken, daha geniş bir ürün yelpazesi için Shopify daha ideal olabilir.
Pazarlama stratejiniz, e-ticaret işletmenizin başarısı için kritik öneme sahiptir. Sosyal medya pazarlaması, arama motoru optimizasyonu (SEO), e-posta pazarlaması ve reklamcılık gibi farklı kanalları kullanarak potansiyel müşterilere ulaşmanız gerekmektedir. Bütçenizi verimli bir şekilde kullanarak, en etkili pazarlama taktiklerini belirlemeniz önemlidir. Örneğin, sosyal medya reklamlarında hedef kitle belirleme özelliğini kullanarak reklam harcamalarınızı optimize edebilirsiniz.
Son olarak, işletmenizi sürekli olarak takip etmek ve analiz etmek başarının anahtarıdır. Satış rakamlarınızı, pazarlama performansınızı ve müşteri geri bildirimlerini düzenli olarak inceleyerek gerekli ayarlamaları yapmalısınız. Bu, işletmenizin büyümesine ve karlılığının artmasına yardımcı olacaktır. Veriye dayalı kararlar almak, duygusal kararlara göre daha etkili sonuçlar verir.
Devlet hibelerini etkili bir şekilde kullanarak ve bu adımları takip ederek, e-ticaret işletmenizi başarılı bir şekilde kurabilir ve yönetebilirsiniz. Unutmayın ki, sürekli öğrenme ve adaptasyon, rekabetçi e-ticaret dünyasında hayatta kalmanın ve büyümenin anahtarıdır.
Bu çalışma, devlet hibeleri ile e-ticaret işine başlamanın avantajlarını, dezavantajlarını ve süreçlerini detaylı olarak incelemiştir. Araştırma, uygun hibelerin belirlenmesinin, iş planının titizlikle hazırlanmasının ve güçlü bir pazarlama stratejisinin başarının temel taşları olduğunu göstermiştir. Hibelerin başvuru süreçleri genellikle rekabetçi olup, detaylı ve kapsamlı bir başvuru dosyasının hazırlanması büyük önem taşımaktadır. Başarılı bir başvuru için, projenin sürdürülebilirliği, ekonomik getirisi ve toplum yararına olan etkilerinin vurgulanması gerekmektedir. Ayrıca, işletme planının finansal projeksiyonlarının gerçekçi ve detaylı olması, başvurunun olumlu değerlendirilmesi için kritik bir faktördür.
Çalışmada ele alınan e-ticaret platformlarının seçimi, pazarlama stratejileri ve müşteri hizmetleri gibi konular, işletmenin başarısı için hayati önem taşımaktadır. Uygun bir e-ticaret platformu seçimi, işletmenin ölçeklenebilirliğini ve karlılığını doğrudan etkilerken, etkili bir pazarlama stratejisi potansiyel müşterilere ulaşmayı ve satışları artırmayı sağlar. Müşteri hizmetlerinin kalitesi ise müşteri memnuniyetini ve sadakatini artırarak uzun vadeli başarıyı garanti altına alır. Bu faktörlerin hepsinin, devlet hibesiyle sağlanan finansal desteğin verimli kullanımı için dikkatlice yönetilmesi gerekmektedir.
Geleceğe baktığımızda, e-ticaret sektörünün sürekli büyümesi ve gelişmesi beklenmektedir. Yapay zeka ve büyük veri analitiği gibi teknolojilerin entegre edilmesiyle kişiselleştirilmiş alışveriş deneyimleri daha da yaygınlaşacaktır. Sürdürülebilirlik ve sosyal sorumluluk da e-ticaret işletmeleri için giderek daha önemli hale gelecektir. Bu nedenle, devlet hibesi alan işletmelerin, bu trendleri yakından takip ederek, teknolojik gelişmeleri benimseyerek ve sürdürülebilir iş modelleri geliştirerek rekabet avantajı sağlamaları kritik öneme sahiptir. Hibelerin amacına uygun kullanımı ve işletmelerin sürekli gelişimine odaklanması, hem işletmelerin başarısı hem de toplumun ekonomik kalkınması için önemlidir.
Sonuç olarak, devlet hibeleri, girişimcilere e-ticaret işletmesi kurma ve büyütme konusunda önemli bir fırsat sunmaktadır. Ancak, başarının sağlanması için kapsamlı bir iş planı, güçlü bir pazarlama stratejisi, etkili müşteri hizmetleri ve sürekli öğrenme ve uyum sağlama yeteneği şarttır. Bu çalışmanın, devlet hibesi başvurusunda bulunan ve e-ticaret sektöründe faaliyet göstermeyi planlayan girişimciler için faydalı bir kaynak olacağı düşünülmektedir.