Günümüzün rekabetçi ekonomik ortamında, girişimcilik hayallerini gerçeğe dönüştürmek çoğu kişi için oldukça zorlu bir süreç olabiliyor. Yüksek başlangıç sermayesi ihtiyacı, birçok potansiyel iş fikrini henüz filizlenmeden yok ediyor. Ancak, umutsuzluğa kapılmak için henüz erken. Devletler, ekonomik büyümeyi teşvik etmek ve işsizliği azaltmak amacıyla, sıfır sermaye ile iş kurmayı destekleyen çeşitli programlar ve teşvikler sunuyor. Bu programlar, girişimcilere hibeler, düşük faizli krediler, eğitim ve danışmanlık hizmetleri gibi çeşitli olanaklar sağlayarak, kendi işlerini kurma ve ekonomik bağımsızlıklarını kazanma yolunda önemli bir adım atmalarına yardımcı oluyor.
Türkiye örneğine baktığımızda, Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB) gibi kurumlar, girişimcilere yönelik kapsamlı destek programları yürütüyor. KOSGEB verilerine göre, son yıllarda binlerce girişimci, bu programlar sayesinde iş kurma hayallerini gerçekleştirmiş ve ekonomiye önemli katkılar sağlamıştır. Ancak, bu desteklerden tam anlamıyla faydalanabilmek için, uygun iş planı hazırlamak, projenin sürdürülebilirliğini kanıtlamak ve gereken başvuruları doğru ve eksiksiz bir şekilde tamamlamak büyük önem taşıyor. Bu süreç, zaman ve emek gerektirse de, sıfır sermaye ile iş kurmanın getirdiği riskleri en aza indirgemek ve başarı şansını artırmak açısından son derece kritiktir.
Sıfır sermaye ile iş kurma fikri, kulağa imkansız gibi gelse de, doğru strateji ve planlama ile oldukça mümkün. Örneğin, e-ticaret, freelance hizmetler veya dijital pazarlama gibi sektörler, minimum maliyetle başlanabilen ve hızlı büyüme potansiyeli sunan iş fikirlerine ev sahipliği yapıyor. Bu alanlarda, fiziksel bir mağaza veya ofis kiralama ihtiyacı olmadığı gibi, internet ve bilgisayar gibi temel ekipmanlar ile işe başlamak mümkün. Ancak, bu tür işlerde de pazar araştırması, güçlü bir marka oluşturma ve etkili bir pazarlama stratejisi geliştirme başarı için olmazsa olmazlardır. Ayrıca, devlet desteklerinden faydalanarak, işletmenin kuruluş ve büyüme aşamalarında karşılaşılabilecek mali engelleri aşmak da mümkün olacaktır.
Bu çalışma, devlet destekleri ile sıfır sermaye ile iş kurma sürecinin her aşamasını detaylı bir şekilde ele alacaktır. Başvuru süreçleri, uygun iş fikirlerinin belirlenmesi, iş planı hazırlanması ve işletmenin sürdürülebilirliği gibi konularda pratik bilgiler ve örnekler sunarak, girişimcilerin bu zorlu yolda yol almalarına yardımcı olmayı hedeflemektedir. Ayrıca, başarılı girişimcilik öykülerini inceleyerek, ilham verici örnekler paylaşacak ve sıfır sermaye ile iş kurmanın mümkün olduğunu gösterecektir. Hazır olun, hayallerinizi gerçeğe dönüştürmek için yolculuğunuz başlıyor.
Devlet Destekleri ile Sıfır Sermaye ile İş Kurmak
Devlet Destekli Sıfır Sermayeli İş Fikirleri
Türkiye’de girişimciliği teşvik etmek amacıyla devlet, birçok sıfır sermayeli iş fikrini desteklemektedir. Bu destekler, hibe programları, düşük faizli krediler, eğitim ve danışmanlık hizmetleri gibi çeşitli şekillerde sunulmaktadır. Ancak, sıfır sermayeli ifadesi, tamamen masrafsız bir iş kurma anlamına gelmez. İşletmenin kuruluş ve işleyişi için gereken bazı temel maliyetler (örneğin, internet, telefon, ulaşım gibi) yine de karşılanmalıdır. Bununla birlikte, devlet destekleri sayesinde bu maliyetler önemli ölçüde azaltılabilir ve hatta tamamen karşılanabilir.
Sıfır sermayeli iş fikirleri genellikle düşük sermaye gerektiren ve ölçeklenebilir iş modellerine odaklanır. Örneğin, e-ticaret, özellikle dropshipping modeli ile, sıfır veya düşük stok maliyetiyle yüksek kazanç potansiyeline sahiptir. Devlet destekleri ile e-ticaret sitesi kurulumu, dijital pazarlama eğitimleri ve pazarlama destekleri alınabilir. 2023 verilerine göre, Türkiye’de e-ticaret sektörü %20’nin üzerinde bir büyüme kaydetmiştir ve bu da bu alanda iş kurmayı cazip kılmaktadır. Ancak, başarılı bir e-ticaret işletmesi kurmak için pazar araştırması, hedef kitle belirleme ve etkili bir pazarlama stratejisi geliştirmek esastır.
Bir diğer sıfır sermayeli iş fikri ise freelance hizmetler sunmaktır. Yazılım geliştirme, grafik tasarım, çeviri, içerik yazarlığı gibi alanlarda uzmanlaşarak online platformlar aracılığıyla müşteriler bulunabilir. Devlet destekleri, bu alanlarda online eğitim almanıza ve sertifika programlarına katılmanıza yardımcı olabilir. Freelance çalışmanın avantajı, esnek çalışma saatleri ve coğrafi konum bağımsızlığıdır. Ancak, düzenli müşteri portföyü oluşturmak ve rekabetçi fiyatlandırma stratejisi geliştirmek önemlidir.
Online eğitim ve danışmanlık hizmetleri de düşük sermaye ile yüksek gelir potansiyeli sunan bir diğer alandır. Eğer belirli bir konuda uzmanlığınız varsa, online dersler, web seminerleri veya bireysel danışmanlık hizmeti sunabilirsiniz. Devlet destekleri, online platform oluşturma, dijital pazarlama ve eğitim materyali hazırlama konusunda size destek sağlayabilir. Örneğin, KOBİ’ler için verilen destekler, bu tür işletmelerin kurulması ve pazarlanması için önemli bir kaynak oluşturabilir. Bu alanda başarılı olmak için ise, güçlü bir online varlık oluşturmak ve hedef kitlenizin ihtiyaçlarını karşılayan kaliteli içerik üretmek önemlidir.
Son olarak, el işi üretimi ve online satış da değerlendirilebilir bir seçenektir. Eğer el becerileriniz varsa, el yapımı ürünlerinizi online platformlarda satarak gelir elde edebilirsiniz. Devlet destekleri, bu alanda ham madde temini, pazarlama ve ürün fotoğrafçılığı gibi konularda size yardımcı olabilir. Ancak, rekabetçi bir pazarda başarılı olmak için özgün ve kaliteli ürünler üretmek ve etkili bir pazarlama stratejisi uygulamak gerekir. Unutmayın ki, her iş fikri, planlama, çalışma ve azim gerektirir. Devlet destekleri, bu süreçte size yardımcı olacak önemli bir araçtır, ancak başarının anahtarı sizin çabanızda yatmaktadır.
Devlet Destekleri ile Sıfır Sermaye ile İş Kurmak
Hibe ve Krediler İçin Başvuru Rehberi
Sıfırdan bir iş kurmak, özellikle sermaye sıkıntısı yaşayan girişimciler için zorlu bir süreç olabilir. Ancak, Türkiye’deki devlet destekleri, bu zorluğu önemli ölçüde azaltabilir. Hibe ve krediler, başarılı bir iş planıyla birlikte, sıfır sermaye ile bile bir işletme kurmanın kapısını aralayabilir. Bu rehber, hibe ve kredi başvurularında başarılı olmanız için gereken adımları detaylı bir şekilde açıklamaktadır.
Öncelikle, hangi hibe ve kredi programlarının sizin için uygun olduğunu belirlemeniz gerekmektedir. KOSGEB (Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı), Türkiye’deki en büyük girişimcilik destek kurumlarından biridir. KOSGEB, farklı sektörlere ve işletme büyüklüklerine yönelik çeşitli hibe ve kredi programları sunmaktadır. Örneğin, yeni girişimciler için Yeni Girişimci Destek Programı , iş kurma aşamasında önemli bir mali destek sağlamaktadır. Bu program kapsamında, belirli şartları karşılayan girişimciler, iş planlarına göre değişen miktarlarda hibe ve düşük faizli krediler alabilirler. 2022 verilerine göre, bu programdan faydalanan yaklaşık 15.000 girişimci, toplamda 1 milyar TL’nin üzerinde destek almıştır. (Kaynak: KOSGEB resmi verileri)
Başvuru sürecinde, detaylı ve güçlü bir iş planı hazırlamak son derece önemlidir. İş planınız, iş fikrinizi, hedef pazarınızı, maliyet analizinizi, gelir projeksiyonlarınızı ve finansal tablolarınızı kapsamalıdır. İyi hazırlanmış bir iş planı, başvurunuzun kabul edilme olasılığını önemli ölçüde artırır. İş planınızda, işinizin sürdürülebilirliğini ve toplumdaki etkisini de vurgulamalısınız. Örneğin, çevre dostu bir ürün üretiyorsanız veya istihdam yaratmayı hedefliyorsanız, bu faktörleri iş planınıza dahil etmelisiniz.
Başvuru süreci, genellikle online platformlar üzerinden yapılmaktadır. İlgili kurumun web sitesinden gerekli formları indirmeniz ve eksiksiz bir şekilde doldurmanız gerekmektedir. Gerekli belgeleri eksiksiz olarak sunmanız da oldukça önemlidir. Bu belgeler, kimlik belgeleriniz, vergi levhanız, iş planınız ve diğer ilgili evrakları içerebilir. Başvuru sürecinde herhangi bir şüphe veya sorunuz varsa, ilgili kurumun müşteri hizmetleri ile iletişime geçmekten çekinmeyin.
Hibe ve krediler, sıfır sermaye ile iş kurmanın önemli bir parçası olsa da, başarı için sadece bunlara güvenmemelisiniz. Pazar araştırması, müşteri ilişkileri yönetimi ve işletme yönetimi becerileriniz de işinizin başarısı için kritik öneme sahiptir. Devlet destekleri, işinizi kurmanız için bir başlangıç noktasıdır, ancak işinizin uzun vadeli başarısı, sizin çabalarınıza ve yeteneklerinize bağlıdır.
Sonuç olarak, sıfır sermaye ile iş kurmak zor ama imkansız değildir. KOSGEB gibi kurumların sunduğu hibe ve kredi programları, bu hedefe ulaşmanız için size önemli bir avantaj sağlar. Ancak, başarılı bir başvuru için detaylı bir iş planı hazırlamak, gerekli belgeleri eksiksiz sunmak ve işletmenizi başarılı bir şekilde yönetmek esastır.
Devlet Destekleri ile Sıfır Sermaye ile İş Kurmak
İş Planı Hazırlama ve Sunumu
Sıfır sermaye ile iş kurmak, özellikle devlet desteklerinden faydalanarak, cazip bir fırsat sunmaktadır. Ancak, bu fırsattan en iyi şekilde yararlanmak için etkin bir iş planı hazırlamak ve bunu ikna edici bir şekilde sunmak son derece önemlidir. İyi hazırlanmış bir iş planı, sadece sizin için değil, aynı zamanda devlet destek programlarına başvururken de yol haritanız olacaktır. Destek sağlayıcılar, iş fikrinizin viyabilitesini, yani uygulanabilirliğini ve karlılığını anlamak için iş planınıza büyük önem verirler.
İş planınızın temel bileşenleri arasında özet, iş fikri tanımı, pazar analizi, pazarlama stratejisi, yönetim ekibi, finansal projeksiyonlar ve risk analizi yer almalıdır. Özet, iş planınızın kısa ve öz bir özeti olup, okuyucunun iş fikrinizi hızlıca anlamasını sağlar. İş fikri tanımı bölümünde ise işinizin ne yaptığını, nasıl yaptığını ve kimlere hizmet ettiğini detaylı bir şekilde açıklamalısınız. Örneğin, organik tarım ürünleri satan bir online mağaza kuracaksanız, bu ürünleri nasıl temin edeceğinizi, hangi pazarlama kanallarını kullanacağınızı ve hedef kitlenizin kim olduğunu açıkça belirtmelisiniz.
Pazar analizi, hedef kitlenizi, rakiplerinizi ve pazar trendlerini kapsamlı bir şekilde incelemenizi gerektirir. Bu bölümde, pazar büyüklüğü, potansiyel müşteri sayısı ve rekabet avantajlarınız gibi konulara değinmelisiniz. Örneğin, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden faydalanarak hedef kitlenizin demografik özelliklerini ve satın alma alışkanlıklarını analiz edebilirsiniz. Rakip analizinde ise rakiplerinizin güçlü ve zayıf yönlerini belirleyerek, kendinizi nasıl farklılaştıracağınızı göstermelisiniz.
Pazarlama stratejiniz, ürün veya hizmetinizi hedef kitlenize nasıl ulaştıracağınızı açıklamalıdır. Sosyal medya pazarlaması, içerik pazarlaması, e-posta pazarlaması gibi farklı kanalların kullanımını ve bütçenizi detaylı olarak açıklamanız önemlidir. Örneğin, düşük bütçeyle sosyal medya reklamları kullanarak hedef kitlenize ulaşmayı planlıyorsanız, bu stratejinizi açıkça belirtmeli ve beklenen sonuçları tahmin etmelisiniz. Finansal projeksiyonlar bölümünde ise gelir-gider tabloları, kar-zarar hesapları ve nakit akış tabloları sunarak işinizin mali durumunu göstermelisiniz. Bu bölümde, devlet desteklerinden nasıl faydalanacağınızı ve fonları nasıl kullanacağınızı da açıklamanız gerekmektedir.
Son olarak, risk analizi bölümünde işinizle ilgili olası riskleri ve bu risklere karşı alacağınız önlemleri açıklamalısınız. Örneğin, pazar talebindeki düşüş, rekabet baskısı veya beklenmedik maliyet artışları gibi riskleri ele almalı ve bunlara karşı nasıl hazırlıklı olduğunuzu göstermelisiniz. İş planınızın sunumunda ise, net, öz ve ikna edici olmalısınız. Sunumunuzda görseller, grafikler ve istatistikler kullanarak iş planınızı daha anlaşılır ve etkileyici hale getirebilirsiniz. Unutmayın ki, başarılı bir sunum, devlet desteklerini almanızda önemli bir rol oynayacaktır. Hazırlıklı ve güvenli bir sunum, sıfır sermaye ile iş kurma hedefinizde size büyük avantaj sağlayacaktır.
Devlet Destekleri ile Sıfır Sermaye ile İş Kurmak
Başarılı Sıfır Sermayeli İş Örnekleri
Sıfır sermaye ile iş kurmak, kulağa imkansız gibi gelse de, doğru strateji ve devlet destekleri ile oldukça mümkün. Girişimcilik ruhu ve çalışma azmi olan herkes, azim ve planlama ile bu hedefe ulaşabilir. Bu alanda başarılı olan birçok örnek mevcuttur ve bu örnekler, potansiyel girişimciler için büyük bir ilham kaynağı oluşturmaktadır. Devlet destekleri, hibe programları, kredi imkanları ve eğitim programları, sıfır sermaye ile iş kurmayı daha da erişilebilir hale getirmektedir.
Örneğin, e-ticaret, sıfır sermaye ile başlanabilecek en popüler iş modellerinden biridir. Birçok platform, ücretsiz üyelik imkanı sunarak, ürünlerinizi online olarak satmanıza olanak tanır. Özellikle el yapımı ürünler, ikinci el eşyalar veya dijital içerik satışı gibi alanlar, düşük maliyetlerle yüksek kar marjı sağlayabilir. Örneğin, Etsy gibi platformlarda başarılı olan birçok girişimci, sıfırdan başlayarak milyon dolarlık işletmeler kurmuştur. Bu başarı hikayeleri, doğru pazarlama stratejileri ve kaliteli ürünlerle, sıfır sermaye ile bile büyük başarılara ulaşılabileceğini göstermektedir.
Bir diğer örnek ise online hizmetler sunmaktır. Grafik tasarım, web geliştirme, sosyal medya yönetimi, içerik yazarlığı gibi alanlarda uzmanlaşarak, freelance platformlar üzerinden müşteriler bulmak mümkündür. Bu tür işlerde, başlangıç maliyetiniz neredeyse sıfırdır. Tek ihtiyacınız olan bir bilgisayar ve internet bağlantısıdır. Freelance platformları, Upwork ve Fiverr gibi platformlar, dünyanın her yerinden müşterilere ulaşmanızı sağlar. İstatistiklere göre, freelance çalışanların sayısı her geçen yıl artmaktadır ve bu da bu sektörün büyüme potansiyelinin yüksek olduğunu göstermektedir.
Danışmanlık hizmetleri de düşük sermaye ile başlanabilecek ve yüksek gelir getirici bir iş modelidir. Eğer belirli bir alanda uzmanlığınız varsa, bu uzmanlığınızı kullanarak danışmanlık hizmeti verebilirsiniz. Örneğin, işletme danışmanlığı, pazarlama danışmanlığı veya teknoloji danışmanlığı gibi alanlarda hizmet verebilirsiniz. Başlangıçta, ağınızı kullanarak müşteri bulmanız ve referanslar almanız önemlidir. Devlet destekli girişimcilik programları, bu alanda iş kurmak isteyenlere eğitim ve mentorluk desteği sağlayabilir.
Son olarak, blog yazarlığı veya YouTube kanalı oluşturma gibi içerik üretme işleri de sıfır sermaye ile başlanabilecek iş modellerindendir. Yüksek kaliteli içerik üreterek ve düzenli olarak içerik yayınlayarak, reklam gelirleri ve sponsorluklar ile gelir elde edebilirsiniz. Bu iş modelleri, zaman ve çaba gerektirse de, doğru stratejilerle büyük bir kitleye ulaşmak ve başarılı olmak mümkündür. Başarılı olmak için tutku, disiplin ve sürekli öğrenme çok önemlidir.
Özetle, sıfır sermaye ile iş kurmak zorlu, ancak imkansız değildir. Doğru iş modelini seçmek, devlet desteklerinden faydalanmak ve sürekli öğrenmeye açık olmak, başarı şansınızı artıracaktır. Yukarıda verilen örnekler, azim ve doğru planlama ile sıfır sermayeden başlayarak büyük başarılara ulaşılabileceğinin kanıtını oluşturmaktadır.
Devlet Destekleri ile Sıfır Sermaye ile İş Kurmak
Devlet Desteklerinin Detayları
Sıfır sermaye ile iş kurmak, birçok girişimci için çekici bir fikir olsa da, gerçekte oldukça zorlu bir süreçtir. Ancak, Türkiye’deki çeşitli devlet destekleri, bu zorluğu önemli ölçüde azaltmaktadır. Bu destekler, iş fikrinizin türüne, bölgenize ve diğer faktörlere bağlı olarak değişmekle birlikte, hibe programları, düşük faizli krediler, eğitim ve danışmanlık hizmetleri gibi farklı şekillerde sunulmaktadır. Bu desteklerden faydalanarak, iş kurma maliyetlerini sıfıra indirmek veya en aza indirgemek mümkün olabilir.
KOSGEB (Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı), sıfır sermayeli iş kurma yolunda en önemli destek kuruluşlarından biridir. KOSGEB, yeni girişimcilere yönelik hibeler, düşük faizli krediler ve iş geliştirme destekleri sunmaktadır. Örneğin, KOSGEB’in Yeni Girişimci Destek Programı , yeni iş kuranlara belirli bir miktarda hibe desteği sağlamaktadır. Bu hibe, işletmenin kuruluş aşamasındaki giderlerini karşılamak için kullanılabilir. Başvuru koşulları ve hibe miktarları, programa ve yıldan yıla değişebilir, bu nedenle KOSGEB’in resmi web sitesini takip etmek önemlidir. 2022 verilerine göre, KOSGEB, binlerce yeni işletmeye destek sağlamış ve ekonomiye önemli bir katkı sunmuştur.
KOSGEB dışında, Ticaret Bakanlığı ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı gibi diğer kamu kurumları da çeşitli iş kurma destek programları yürütmektedir. Bu programlar, genellikle belirli sektörlere veya dezavantajlı gruplara yöneliktir. Örneğin, kırsal alanlarda iş kurmayı teşvik eden programlar veya kadın girişimcilere özel destekler mevcuttur. Bu programların şartları ve sağlanan destekler, programın amacına ve hedef kitlesine göre farklılık gösterir. Bu nedenle, hangi programın size uygun olduğuna karar vermek için ilgili bakanlıkların web sitelerini incelemek önemlidir.
Devlet desteklerinden faydalanmak için, iyi hazırlanmış bir iş planı esastır. İş planınız, iş fikrinizi, hedef pazarınızı, maliyetlerinizi ve gelir projeksiyonlarınızı detaylı bir şekilde açıklamalıdır. Güçlü bir iş planı, destek programlarına başvururken başarılı olma şansınızı artıracaktır. Ayrıca, işletme danışmanlığı hizmetlerinden faydalanmak da oldukça yararlı olabilir. Bu hizmetler, iş planınızı geliştirmenize, finansman sağlamanıza ve işletmenizi yönetmenize yardımcı olabilir. Birçok kamu kuruluşu, yeni girişimcilere ücretsiz veya düşük maliyetli danışmanlık hizmetleri sunmaktadır.
Sonuç olarak, sıfır sermaye ile iş kurmak, doğru planlama ve devlet desteklerinden faydalanma ile mümkün olabilir. Ancak, devlet desteklerinin detaylarını dikkatlice incelemek, uygun programları belirlemek ve başvuru süreçlerini itibarlı kaynaklardan takip etmek önemlidir. Başarılı olmak için, azim, planlı çalışma ve devlet destek programlarına aktif katılım gerekmektedir.
Bu çalışma, devlet destekleri aracılığıyla sıfır sermaye ile iş kurma imkanlarını kapsamlı bir şekilde incelemiştir. Araştırma boyunca, KOSGEB, İş-Kur ve diğer ilgili kurumların sağladığı hibe, kredi ve eğitim programlarının detayları ele alınmış, başvuru süreçleri ve gerekli şartlar incelenmiştir. Çalışmanın bulguları, uygun planlama ve hazırlık ile sıfır sermaye ile iş kurmanın mümkün olduğunu, ancak bu sürecin planlı, disiplinli ve özverili bir çalışma gerektirdiğini göstermiştir.
Araştırma kapsamında incelenen farklı sektörlerdeki iş fikirleri ve bunların devlet desteklerinden nasıl faydalanabileceği örneklerle açıklanmıştır. Başarılı iş kurma örnekleri incelenerek, devlet desteklerinden en iyi şekilde nasıl yararlanılacağı ve olası risklerin nasıl yönetileceği konusunda yol gösterici bilgiler sunulmuştur. Ayrıca, iş planının önemi ve pazar araştırmasının başarı için kritik faktörler olduğu vurgulanmıştır. Finansal yönetim ve kayıt dışı ekonomiyle mücadele konularına da değinilerek, sürdürülebilir ve yasal bir işletme kurmanın önemi altı çizilmiştir.
Gelecek trendlere baktığımızda, teknoloji tabanlı iş fikirlerinin ve çevreci girişimlerin devlet desteklerinden daha fazla pay alacağı öngörülmektedir. Dijitalleşme ve e-ticaret alanlarındaki gelişmeler, sıfır sermaye ile iş kurma fırsatlarını artıracaktır. Ancak, rekabetin yoğunluğu da artacağından, inovasyon ve müşteri odaklılık başarı için kritik önem taşıyacaktır. Devlet desteklerinin de bu trendlere uyum sağlayarak, girişimcileri teknoloji ve sürdürülebilirlik alanlarında teşvik edeceği düşünülmektedir.
Sonuç olarak, sıfır sermaye ile iş kurmak zorlu ancak mümkün bir hedeftir. Devlet desteklerinden faydalanmak, dikkatli bir planlama ve hazırlık ile büyük bir fırsat sunmaktadır. Ancak, başarı için azim, özveri ve sürekli öğrenme esastır. Gelecekte, devlet desteklerinin kapsamının genişlemesi ve daha erişilebilir hale gelmesiyle birlikte, sıfır sermaye ile iş kurma daha da yaygınlaşacaktır.
